Over ons
Streekmuseum Veldzicht is gevestigd in boerderij Veldzicht, gebouwd in 1864 door Jacobus Hoogeveen. In 2008 kreeg het Genootschap Oud Noordwijk bij testament van Jaap Hoogeveen de beschikking over het zomerhuis met keuken en het bijgebouw.
In 2009 ging het museum open. Het brengt de geschiedenis van Noordwijk met een mooie tijdlijn – van prehistorie tot nu – in beeld.
Er is veel aandacht voor de agrarische bedrijvigheid: de kruidenteelt en – in een latere periode – de bollenteelt. Ook het bijzondere koeienras Blaarkop, waar de streek om bekend stond, komt aan bod.
Historie
Jacobus Hoogeveen werd op boerderij Bouwlust aan de Herenweg geboren. Aan de overkant bouwde hij boerderij Veldzicht. Daar hadden zijn nazaten een gemengd bedrijf én een bloembollenbedrijf. De familie Hoogeveen hield er koeien, varkens en kippen, maar teelde ook hyacinten en andere bloembollen.
De laatste bewoner van Veldzicht, Jaap Hoogeveen, overleed in februari 2007. Het was zijn wens dat boerderij Veldzicht behouden zou blijven als authentiek element in het landschap van de Duin- en Bollenstreek. Boerderij Veldzicht en de landerijen werden daarom ondergebracht in een stichting. Het zomerhuis en bijgebouw werden beschikbaar gesteld aan het Genootschap Oud Noordwijk (GON) om het te gebruiken als museum. Het GON had interesse in extra museumruimte als aanvulling op Museum Noordwijk aan het Jan Kroonsplein in Noordwijk aan Zee. Zo kon het boeiende agrarisch verleden van Noordwijk ook aandacht krijgen. In de late Middeleeuwen vormde Noordwijk namelijk het centrum van de kruidenteelt, zowel voor gebruik in de keuken als voor medicijnen. Tegelijk met de opening van het museum in 2009 is daarom aan de voorzijde van de boerderij een historische kruidentuin aangelegd.
Bij een herinrichting van het museum is de rijke historie van Noordwijk in beeld gebracht. Een tijdlijn, films, foto’s en objecten geven een indruk van de plekken waar in Brons- en Ijzertijd en in de Romeinse tijd al bewoning was. Noordwijk wordt voor het eerst genoemd in 889. Het heette toen Nordcha of Northgo. Dit betekent: de noordelijke gouw – het district ten noorden van de Oude Rijn.
Noordwijk heeft een eigen heilige Sint Jeroen. De Ierse monnik Jeroen kwam in 847 naar Noordwijk. Hij werd door de Noormannen vermoord. Rond 1316 werd in de Oude Jeroenskerk een schedel gevonden; men dacht van Sint Jeroen. Zo werd Noordwijk een druk bezochte bedevaartsplaats. Ambachtslieden vestigden zich hier en er werd een weekmarkt gehouden. In 1398 verwierf Noordwijk tijdelijk stadsrechten.
Het was een van de grootste dorpen van Holland en had een eigen Gouden Eeuw. Een plaats met een stedelijke allure, waar vele edelen woonden. Er was een bloeiende productie van touw en tuinders legden zich toe op de grootschalige teelt van kruiden. Ten zuiden van het dorp produceerden boeren boter en kaas van het koeienras Blaarkop voor de steden.
Rond 1850 bloeide in de binnenduinrand van Noordwijk de bloembollenteelt op.
In 2016 is het museum uitgebreid met een voormalige koeienstal, ingericht voor educatie, en een bollenschuur voor allerlei activiteiten.
In 2018 is Project Parel Veldzicht afgerond als eerste onderdeel van het Gebiedsprogramma B(l)oeiende Bollenstreek. Er is een nieuwe entree gekomen, een historisch kruidenveld, een bollentuin (Flora van Noordwijk) en een hooiberg als rustpunt voor de Wandelroute Veldzicht door het omliggende agrarisch gebied.
Wat is er te zien?
Klik op de bolletjes op de plattegrond om de locaties te bekijken.
Wat is er te zien?
Onzichtbaar
1. Streekmuseum Veldzicht
Streekmuseum Veldzicht is gevestigd in boerderij Veldzicht, gebouwd in 1864 door Jacobus Hoogeveen. In 2008 kreeg het Genootschap Oud Noordwijk bij testament van Jaap Hoogeveen de beschikking over het zomerhuis met keuken en het bijgebouw.
In 2009 ging het museum open. Het brengt de geschiedenis van Noordwijk met een mooie tijdlijn – van prehistorie tot nu – in beeld.
Er is veel aandacht voor de agrarische bedrijvigheid: de kruidenteelt en – in een latere periode – de bollenteelt. Ook het bijzondere koeienras Blaarkop, waar de streek om bekend stond, komt aan bod.
2. Stal
In het voorjaar van 2019 is het museum uitgebreid met de voormalige koeienstal van de boerderij. Deze Stal is ingericht voor educatieve activiteiten, zoals demonstraties, workshops en een speurtocht. Centraal staan voeding, textiel en touwproductie met aandacht voor duurzaamheid en kringloopeconomie. Er zijn informatiepanelen over:
- Natuurlijk leven in de Tuin van Holland - Vroeger, nu en in de toekomst
- Veldzicht in de kringloop van de natuur
- Circulaire aanpak voor een leefbare aarde
- Voedsel - Hoe komen we aan natuurlijk en gezond eten?
- Kleding - Hoe maken we kleren?
- Touw - Draaien aan het grote wiel in de touwslagerij.
Bij alle panelen horen attributen die men vroeger gebruikte. Bijvoorbeeld bij het maken van kaas of bij het spinnen en weven van wol.
3. Bollenschuur
De Bollenschuur is geschikt voor uiteenlopende bijeenkomsten, zoals vergaderingen, lezingen, workshops en culturele voorstellingen. Ook voor derden is de ruimte beschikbaar, bijvoorbeeld voor het vieren van een jubileum.
4. Hooiberg
Op de plek waar ooit de markante hooiberg stond, is in 2018 weer een Hooiberg geplaatst. Deze vormt nu een mooi rustpunt voor bezoekers die de Wandelroute Veldzicht door agrarisch gebied willen lopen.
5. Kapschuur
De Kapschuur biedt ruimte voor wagens, materialen en gereedschappen die men vroeger op de boerderij gebruikte.
6. Zwaluwvijver en kikkerpoel
Twee waterpartijen dragen bij aan de biodiversiteit rondom de boerderij: een aanvliegvijver voor zwaluwen en een kikkerpoel voor kikkers en andere kleine dieren, zoals padden, salamanders en insecten.
7. Flora van Noordwijk
Twee waterpartijen dragen bij aan de biodiversiteit rondom de boerderij: een aanvliegvijver voor zwaluwen en een kikkerpoel voor kikkers en andere kleine dieren, zoals padden, salamanders en insecten.
8. Historisch Kruidenveld
Het Historisch Kruidenveld toont bedjes met authentieke kruiden zoals men vroeger de kruiden kweekte. Er staan keukenkruiden, vergeten groenten, eetbare bloemen, medicinale en verfkruiden.
9. Vogelbosje
Het Vogelbosje vormt de verbinding tussen twee kruidentuinen die de tijden van de Middeleeuwen weer doen herleven. Vroeger was dit bosje voor de boerderij een geriefbos; het leverde kaphout.
10. Dodoens Cruydehof
De Dodoens Cruydehof is ingericht naar de inzichten van botanicus en arts Rembert Dodoens die in de 16e eeuw als hoogleraar was verbonden aan de Universiteit van Leiden. In deze kruidentuin staan historische gewassen.
11. Privéterrein
De boerderij met (moes)tuin is niet toegankelijk (privé).
